- Szczegóły
- Autor: oprac.S.Górski
- Odsłon: 906
Od 14 wieku wieś Stary Jasień (Alt-Gassen) należała z krótkimi przerwami do łużycko-saksońskiego rodu von Wiedebach. Linia właścicieli Jasienia (Gassen) wygasła w roku 1642, a majątek przeszedł w ręce rodu von Bünau. Pierwszym odnotowanym właścicielem Jasienia był w 1320 roku Renz (Lorenz) von Wiedebach. Wymieniany jest w dokumentach jako Pan na Bieczu i Jasieniu. Następnie w 1350r odziedziczył majątek jego syn Jan, a w 1420 Panem na Bieczu i Jasieniu zostaje jego drugi syn Kacper. Synowie Kacper i Jan odziedziczoną posiadłość podzielili między siebie. Kacper otrzymał Jasień i część Biecza, w której rozpoczął budowę nowego zamku. Jego brat Jan przejął starą część Biecza wraz z zamkiem oraz miejscowość Őgeln.
Budowa nowej siedziby w Bieczu przez Kacpra pochłaniała wiele środków finansowych, toteż na pokrycie kosztów - majątek - wieś Jasień - została zastawiona. Doprowadziło to do utraty Starego Jasienia przez Wiedebachów, co znajduje swoje potwierdzenie w dokumencie z 22.06.1427 dotyczącym sporu granicznego między Lubskiem, a Starym Jasieniem. Tu jako właściciel majątku Jasień (Gassen) wymieniany jest już Frenczil von Regewirz (Rackwitz). W dokumencie z 5.11.1451 roku jako właściciele Jasienia wymieniani są bracia Fryderyk i Jerzy von Leβnow, którzy odkupili majątek od spadkobiercy Apitza von Ragewitz. Dopiero w 1459 za sprawą synów Kacpra – Liboriusa i Urlicha oraz ich kuzyna Kacpra syna Jana majątek wraz z wsią Jasień powrócił do rodu Wiedebach. Ukształtowały się wówczas dwie linie Wiedebachów. Każdy z nich otrzymał po części majątku. Pierwsza linia to Kacper syn Jana, który otrzymał stary zamek w Bieczu i Stary Jasień. Druga linia to bracia Ulrich i Liborius z nowym zamkiem w Bieczu oraz z częścią Starego Jasienia, Ziębikowa (Seebigau) oraz Datynia (Datten).
W 1490 Kacper odkupił od Urlicha (i prawdopodobnie też od Liboriusa) pozostałą po ich ojcu część majątku i w ten sposób ponownie cały majątek był w jednych rękach. Po śmierci Kacpra w 1491 roku jego najstarszy syn Krzysztof odziedziczył Jasień, a jego brat Jerzy jako starszy odziedziczył Stary Biecz z Őgeln.
Krzysztof był pierwszym właścicielem Gassen, który w nim zamieszkał – zakładając swój dom. W 1504 po śmierci Krzysztofa majątek ziemski przechodzi w ręce jego syna Jana Franciszka, który żył 100 lat do roku 1604. Majątek dziedziczą jego dzieci.
Najstarszy syn Jan otrzymuje Gassen, a rodzeństwo Nicol i Kacper inne dobra ziemskie. Kiedy umiera Kacper 14.03.1582 (jeszcze przed swoim ojcem), pozostawiając wdowę Annę von Machten. Rozpoczął się proces sądowy pomiędzy wdową, a krewnymi, zakończony ugodą.
W sporze tym brali m.in. udział: Franciszek, Nicol, Fryderyk i Joachim, bracia i kuzyni von Wiedebach z Jaryszowa (Gersdorf), Stradow, Golina (Guhlen) z Świbnej (Zwippendorf), oraz Pani Anna von Wiedebach - wdowa, Pani Małgorzata von Wiedebach z mężem. Tak więc po jednej stronie była Anna, a po drugiej reszta rodziny.
Po śmierci Jana w 1631 roku majątek dziedziczy jego najstarszy syn Kacper. Który żeni się z Marianną von Wiedebach córką Joachima ze Świbnej. Wkrótce też umiera matka Kacpra - Dorota von Rackel. Małżeństwo Kacpra i Marianny miało córkę Barbarę Dorotę, której mężem został Otto von Wiedebach. W czasie zamieszek wojennych dnia 9.06.1642 umiera Kacper von Wiedebach pozostawiając wdowę Marianne.
Posiadłość przeszła teraz na brata Kacpra - Jana Franciszka, który był teraz Panem na Jasieniu. Dokupił Golin, Lipsk Żarski, Pietrzyków i połowę Budziechowa. Wieś Gassen dnia 11.03.1645 otrzymała Marianna (żona Kacpra) od szwagra Jana z powodu jej roszczeń pieniężnych. Mieszkała w tym czasie w Świbnej. Marianna poślubia Rudolfa von Bűnau (1653). Małżeństwo to rozpoczęło nową linię właścicieli Gassen .
Źródła:
1. Götz Freiherr von Houwald, Die Niederlausitzer Rittergüter und ihre Besitzer, Band II Kreis Sorau, 1981
2. H.E.Kubach, Die Kunstdenkmäler des Kreises Sorau und der Stadt Forst
3. Materiały niemieckojęzyczne w posiadaniu autora.