- Szczegóły
- Autor: oprac.S.Górski
- Odsłon: 613
Rudolf von Bünau studiował w Strassburgu i Paryżu, tam też król Ludwik XI i kardynał Richelie zaproponowali mu służbę - lecz odmówił. Trafił do francuskiej niewoli. Następnie walczył, i nabywał ziemie na Łużycach. Posiadając już dobra ziemskie na Łużycach w 1656 zostaje mianowany starostą Dolnych Łużyc (Landeshauptmann=kapitan ziemiański). Jego nominacja wzbudziła protesty, gdyż pochodził „z zagranicy” i w 1667 roku jego urząd przejął von Minckwitz. Podpułkownik Rudolf von Bünau żeni się z wdową Marianną von Wiedebach mimo sprzeciwu rodziny Wiedebach (Rudolf jak Go określano: był starym kawalerem). Spory z rodziną Wiedebach zakończono ugodą z 29.9.1653, w której Rudolf otrzymał m.in. Gassen (Jasień) z zamkiem (inne dokumenty podają, że Gassen był już w 1648 roku własnością von Bünau) od Hansa Franka von Wiedebach. Bünau miał już prawo do Bronic (Brinsdorf), Matzdorf, Tzscheeren, Budziechowa (Baudach), Nowej Roli (Niewerle) i Świbinek (Schniebinchen).
Pełnił też przez długi czas funkcję saksońskiego posła na berlińskim dworze. Rudolf miał dwóch braci, którzy pełnili wysokie urzędy w powiecie, byli to Henrich i Günter.
Rudolf doczekał się trzech synów. Dwóch z nich nosiło imię Rudolf, jeden Heinrich. Rudolf młodszy w 1661 studiował w Frankfurcie nad Odrą.
Bünauowie pozwolili na osiedlenie w swoich dobrach uciekających protestantów ze Śląska.
Pomimo, iż w 1652 roku wieś Gassen składa się z niewielu domów, w 1708 notowanych jest 47 mężczyzn w wieku między 12 a 60 rokiem życia, a w 1755 Gassen liczy dopiero 98 mężczyzn, Rudolf von Bünau wyjednał 24.01.1660 roku prawa miejskie dla Gassen u księcia Christiana I, między innymi dzięki temu, że osiadający w jego dobrach protestanci zwiększali jednocześnie liczbę mieszkańców oraz „przynosili” nowe zawody i umiejętności.
Książę Christian I nadał dla Gassen prawo urządzania czterech jarmarków i jednego targu w poniedziałki, jak również prawo ważenia piwa. Rudolf i jego potomkowie mieli zastrzeżone prawo potwierdzania wyboru burmistrza, sędziego, podkomorzego i innych osób pełniących funkcje urzędowe.
Zachował się dokument wydany w Merseburgu 24 stycznia 1660, potwierdzający nadanie praw miejskich : Christian I , książę Sasko-Merseburski i margrabia Dolnych Łużyc, nadaje wsi Gassen prawa miejskie, a sam dokument zaczyna się od słów „Stało się w Merseburgu czwartego i dwudziestego dnia stycznia po narodzinach Chrystusa … w tysiąc sześćset sześćdziesiątym roku …”
W liście z 3.02.1658 Rudolf von Bünau wymienia jeszcze jako swoją siedzibę Gassen jako wieś, natomiast w 1660 już miasteczko i wieś. Dobra szlacheckie teraz zostały oddzielone od miasta.
Syn Rudolfa - Rudolf zwany starszym (zwany też Landeshauptmanns) urodzony w Gassen, ożenił się z Anną Heleną von Seidlitz i odziedziczył po ojcu Gassen i Baudach (Jasień i Budziechów). Oboje zostali pochowani w jasieńskim kościele. Jego brat Heinrich otrzymał pozostałe dobra z wyjątkiem połowy Jabłońca (Gablenz).
Rudolf zwany starszym umiera 22.02.1715. Jego spadkobiercami zostają trzej synowie: Heinrich, Günter, Rudolf (najstarszy czwarty syn Rudolf zmarł przed ojcem w 1714), oraz dwie córki: Hedwig (Helene) Marianne i Ursula Marianne.
Bracia 13.2.1715 zawarli ugodę, według której Jasień (Gassen) i Zieleniec (Grünhölzel) otrzymał Günter jako najstarszy syn, podczas gdy młodszy Rudolf dostał połowę Budziechowa (Baudach). On też dostał później od brata Lisią Górę (Liesegar).
Günter ożenił się z Charlottą Eleonora Sofie von Stössel i doczekał się pięcioro dzieci. Trzech synów: Günthera, Rudolfa, Heinricha, i dwie córki Anna Sofie Charlotte oraz Christiane Marianne.
Zmarł w wieku 62 lat w roku 1740, przekazując Gassen (Jasień) i połowę Baudach (Budziechowa) dla Rudolfa, a drugą połowę Baudach (Budziechowa) i Liesegar (Lisią Górę) dla Günthera, który odsprzedał później majątek braciom. Trzeci brat Henrich zmarł mając 23 lata w Berlinie.
Rudolf von Bünau z Jasienia w 1744 studiował na uniwersytecie w Lipsku by następnie wstąpić do wojska. Bierze udział w wyprawach wojennych do Czech i Saksonii, odchodzi z wojska w randze porucznika. Żoną Rudolfa w 1746 zostaje Johanna Katharina (miała już wcześniej męża), dając mu pięcioro dzieci: Günthera, Rudolfa, Henricha, Rudolfine, Annę.
Rudolf von Bünau rozpoczął w 1746 roku budowę – rozbudowę nowego pałacu – swojej siedziby.
Rudolf umiera w Gassen 04.01.1763 roku pozostawiając po sobie obciążone dobra ziemskie na skutek działań wojennych i innych nieszczęśliwych wypadków. Jego żona z dziećmi zostają postawieni przed koniecznością ogłoszenia upadłości majątku.
Aby nie doszło do przymusowej licytacji majątku i dobra rodzinne nie przeszły w obce ręce, kupił je brat Rudolfa – Günther von Bünau.
Niestety i Günther zostaje zmuszony do odsprzedania nabytych dóbr.
27.08.1768 rozpoczynają się negocjacje z kupującym Carlem Heinrichem von Heineckenem ze Alt Döbern, uzgodniono cenę na 315 000 talarów oraz 1500 talarów przy podpisaniu umowy w dnu 07.11.1768. Okazało się jednak, że Rudolf (bratanek Günteha) był przeciwny. Sprzedaż się przeciągnęła, a w końcu Carl Heinrich odstąpił od umowy zgadzając się na zwrot zadatku w kwocie 534 talarów. Ostatecznie w 1776 roku majątek Gassen wraz z miastem kupił rotmistrz Abraham Gottfried Philipp von Rabenau.
Źródła:
1. Götz Freiherr von Houwald, Die Niederlausitzer Rittergüter und ihre Besitzer, Band II Kreis Sorau, 1981r.
2. H.E.Kubach, Die Kunstdenkmäler des Kreises Sorau und der Stadt Forst
3. Materiały niemieckojęzyczne w posiadaniu autora.
4. Informacje od potomków rodu von Bunau - von Gadow.